Rájiid dearvvasvuođadorvvolašvuohta buorrán ođđa doaibmabijuiguin koronavirusa leavvama eastima várás
Supmii ng. riskariikkain boahtti mátkkošteaddjiide čuozahuvvojit boahttevuođas eambbo doaibmabijut go dál vai eastit koronavirusa leavvama. Dákkárat leat ovdamearkka dihte virggálaš karantenamearrádus dahje geatnegasvuohta mannat koronavirustestemii. Ášši válmmaštallojuvvo aiddo dál, ja ulbmilin lea oažžut ođđa doaibmamálle atnui johtilit.
Oassi mátkkošteaddjiin geatnegahttojuvvo koronavirustestemii, muhto testemiin ii beasa eaktodáhtolaš karantenas, go olmmoš sáhttá leat easkká buohccámin. Ng. riskariikkain boahtti girdiiguin Supmii boahttiide muitaluvvo girdi áigge Suomas vuordi doaibmabijuid birra.
Girdinfitnodagat galget maiddái čielggadit daid olbmuid, geat leat vuolgán mátkái riskariikkas ja girdet Supmii dorvvolaš riikka bokte. Ná sáhttet rávvet sin albma láhkai ja bagadit testemii ja karantenii.
DBL (Dearvvasvuođa ja buresveadjima lágádus) lea aiddo plánemin doaibmamálle geavatlaš ollašuhttima ovttasbarggus guovlluiguin ja eará eiseválddiiguin. Ođđa doaibmamálle váldojuvvo atnui guvllolaččat ceahkkálagaid olles riikkas. Dan rádjái ollašuhttet čuozahuvvon dárkkistemiid stuorra riskka guovlluin boahtti olbmuide. Maiddái virggálaš karantenat mearriduvvojit jo dál. Eaktodáhtolaš karantena heiveheapmi lea maiddái ain fámus buot riskariikkain mátkkoštan olbmuide.
Lassedieđut:
Bajit jođiheaddji Tuija Kumpulainen, [email protected]
- Mátkkošteapmi ja koronaviruspandemiija (DBL, suomagillii)
- Rávvagat Supmii boahtán mátkkošteaddjiide ja bargiide (THL)
Inarinsaameksi:
Raajij tiervâsvuođâtorvolâšvuotâ puárrán uđđâ toimâiguin koronavirus levânem estim várás
Suomân nk. riskâenâmijn puáttee mađhâšeijeid čyecih puátteevuođâst ovdiist eenâb tooimâid amas koronavirus levâniđ. Tágáreh láá ovdâmerkkân virgálâš karanteenmiärádâs teikâ kenigâsvuotâ moonnâđ koronaiskosân. Äšši valmâštâlloo eidu, já ulmen lii finniđ uđđâ toimâvyevi anon jotelávt.
Uási mađhâšeijein kenigittoo iskosân koronavirus várás, mutâ iskos ij luovâsmit jieštátulii karanteenist, tast ko olmooš puáhtá leđe eskân puosâškyetmin. Sijjân, kiäh puátih kirdemmašináin nk. riskâenâmijn Suomân, muštâleh kirdem ääigi tooimâin, moh vyerdih Suomâst.
Kirdemfinnoduvah kalgeh meid selvâttiđ taid ulmuid, kiäh láá maađhâšškuáttám riskâenâmist já kirdeh Suomân torvolii eennâm peht. Návt pyehtih ravviđ sii olmânáál já stivriđ iskosân já karanteenân.
THL vuáváá eidu toimâvyevi keevâtlii olášuttem oovtâstpargoost kuávluiguin já eres virgeomâháiguin. Uđđâ toimâvyehi váldoo anon kuávlui mield sierâ taasijn oles enâmist. Toos räi olášuteh čuosâttum tärhistmijd ulmuid, kiäh puátih stuorrâ riiskâ kuávluin. Meid virgálijd karanteenijd merideh jo tääl. Jieštátulii karanteen heiviittem lii meid ain vyeimist puohháid, kiäh láá mađhâšâm riskâenâmijn.
Lasetiäđuh:
Pajehovdâ Tuija Kumpulainen, ovdânommâ.suhânommâ@stm.fi
Raaji tiõrvâsvuõtt staanvuõtt puârran ođđ tååimain koronavirus leävvnem cõggmõššân
Lääʹddjânnma ns. riskkjânnmin pueʹtti määtklaid tillʼlâʹtte juätkast ânnʼjõž jeänab tååimaid koronavirus leävvnem cõggmõššân. Näkam lij ouddmiârkkan veerǥlaž karanteeʹnmieʹrrõs leʹbe õõlǥtõs mõõnnâd koronateʹstte. Ääʹšš valmštâʹlle samai ââʹn da täävtõssân lij vuäǯǯad ođđ tuåimmjemnääʹll jåttlânji õnnu.
Pieʹǩǩ määtklaid õõlǥte teʹstte koronavirus väärast, leša teʹstt ij peästt jiõččvälddlast karanteeʹnest, ǥu ooumaž vuäiʹt leeʹd eman kõvštõõvvmen. Nuʹtt sarnnum riskkjânnmin pueʹtti ǩeʹrddmi Lääʹddjânnma pueʹttjid peäggte ǩeʹrddem poodd Lääʹddjânnmest vueʹrddi tååimain.
Ǩeʹrddemõutstõõzzin âʹlǧǧe še čiõlǥted tõk oummu, kook liâ vuälggam mätkka riskkjânnmest da ǩeʹrdde Lääʹddjânnma staanõõzz jânnam pääiʹǩ. Nääiʹt siʹjjid vueiʹtte vuäʹpstâʹtted vuõiʹǧǧest da vuäʹpsted teʹstte da karanteeʹna.
THL plaanad samai ââʹn tuåimmjemnääʹll čõõđtemnalla õhttsažtuâjast vuuʹdi da jeeʹres veʹrǧǧniiʹǩǩivuiʹm. Ođđ tuåimmjemnääʹll väʹldde vooudlen siõmmnai siõmmna õnnu ceâlai jânnmest. Tõn räjja čõõđte tiʹllʼjõttum taʹrǩǩõõzzid šuurab riisk vuuʹdin pueʹtti määtklaid. Veerǥlaid karanteeʹnid še mieʹrree juʹn ââʹn. Jiõččvälddla karanteeʹna suåvtõõllmõš lij še ooudâs viõǥǥâst pukid riskkjânnmin mäʹtǩǩõttjid
Lââʹssteâđaid:
Pâʹjj- jååʹđteei Tuija Kumpulainen, ouddnõmm.sokknõ[email protected]